Vân trở về nhà bố mẹ sau mười năm sống tự lập, mang theo hai va li quần áo, vài thùng sách và một trái tim vừa bị tổn thương. Căn hộ chung cư cô và chồng từng chung sống đã được bán đi ngay sau ly hôn, chia đôi sòng phẳng. Với phần tiền của mình, cô gửi vào ngân hàng một nửa, còn lại giữ để sống tạm trong giai đoạn chuyển tiếp. Cô nghĩ, ít nhất quay về nhà bố mẹ sẽ cho cô cảm giác an toàn – như thời thơ ấu, khi mỗi đêm đều có tiếng mẹ gọi ăn cơm, có bố ngồi ngoài hiên lặng lẽ chờ con gái đi học về.
Nhưng chỉ sau ba ngày, Vân nhận ra mình đã nhầm.
Ngọc – cô em gái nhỏ hơn bảy tuổi – đang tất bật chuẩn bị đám cưới. Váy cưới, chụp ảnh, nhà hàng, thiệp mời, rạp cưới dựng ở đầu ngõ… mọi thứ được bàn bạc rôm rả mỗi tối. Căn nhà bỗng chốc thành chiến trường của những món chi tiêu. Ngọc ngồi khoanh chân giữa sàn, tay lướt điện thoại, miệng nói không ngừng: “Chị ơi, em mượn tạm chị năm chục triệu nha, tổ chức ở nhà hàng bên hồ cho sang. Không lẽ em gái chị lấy chồng lại làm sơ sài được?”
Vân khựng lại khi nghe từ “mượn”. Cô chưa kịp phản hồi thì mẹ đã chen vào, vẻ giận dữ: “Chị mày có tiền, giờ ở không thì giúp em nó một chút. Sau này em nó còn lo cho lại.”
Vân nhìn cả hai, cảm giác hụt hẫng trào lên không lời. Cô không trách Ngọc. Em gái cô từ nhỏ vốn được nuông chiều, chưa bao giờ biết đến việc thiếu thốn. Nhưng sự sốt sắng của mẹ, sự xem nhẹ tiền bạc cô dành dụm sau đổ vỡ, khiến cô chợt thấy xa lạ với chính ngôi nhà mình từng lớn lên.
“Con nghĩ chuyện cưới hỏi nên vừa đủ thôi. Hoành tráng quá rồi mấy năm sau nợ nần thì ai gánh?”
“Làm gì mà nặng lời thế?” mẹ cô cau mày, đặt mạnh đôi đũa xuống mâm. “Mày sống một mình rồi cũng chết già, tiếc gì. Giúp em mày cho xong.”
Câu nói ấy không phải la hét, không xúc phạm trực diện, nhưng với Vân, nó như một nhát dao cắt sâu vào phần yếu mềm nhất trong lòng. Cô cứng người, nhìn mẹ như thể không tin nổi. Trong đầu vang lên một câu hỏi không lời: “Vì con không chồng con con, nên con không đáng được giữ những gì thuộc về mình sao?”
Tối hôm đó, khi căn nhà im ắng, Vân âm thầm gói đồ. Cô không nhiều lời, không nước mắt. Chỉ có một tờ giấy nhỏ, nét chữ cẩn thận đặt trên bàn ăn:
“Con cần một mái nhà, không phải nơi tính toán từng đồng. Con đi để giữ lại chút bình yên cuối cùng trong lòng mình. Khi nào mọi người hiểu được điều đó, con sẽ quay lại.”
Cô thuê một căn phòng nhỏ trên tầng ba của một dãy nhà trọ gần trung tâm. Không đẹp, không tiện nghi, nhưng ít ra là nơi cô có thể thở. Không ai hỏi tiền, không ai ép buộc. Mỗi sáng, cô pha cà phê, ngồi nhìn ra khung cửa sổ bé xíu, lắng nghe thành phố bắt đầu một ngày mới. Cô đăng ký làm việc bán thời gian ở một hiệu sách, buổi tối tham gia lớp học thiết kế đồ họa online – thứ cô từng muốn theo đuổi từ khi còn học đại học nhưng đã gác lại vì gia đình và hôn nhân.
Mẹ cô gọi điện vài lần, chỉ hỏi gọn: “Khi nào mày về?” Vân đáp ngắn: “Khi nào con cảm thấy mình được tôn trọng.” Từ đó, mẹ không gọi nữa. Ngọc nhắn tin xin lỗi đôi dòng, rồi cũng im lặng khi thấy chị không hồi âm. Vân không giận, cũng không muốn oán. Chỉ là, cô đã mỏi mệt vì phải chứng minh giá trị của bản thân trong một mái nhà mà tình thân đôi khi bị cân đong bằng tiền.
Một buổi chiều, trời đổ mưa, Vân ghé quán quen gần chỗ làm, gọi ly cacao nóng. Chủ quán – một phụ nữ trung niên – hỏi han đôi ba câu, rồi kể về đứa con gái vừa bỏ học đại học giữa chừng để theo đuổi nhiếp ảnh. “Ban đầu tôi giận lắm. Nhưng rồi nghĩ lại, sống mà không được làm điều mình muốn, thì sống để làm gì?”
Vân mỉm cười. Cô nghĩ đến mẹ mình, đến ánh mắt giận dữ hôm đó, đến câu nói lạnh lẽo buông ra như lưỡi dao. Cô biết mẹ không ác ý. Chỉ là mẹ đã sống cả đời vì hy sinh, nên nghĩ hy sinh là lẽ đương nhiên của mọi đứa con gái. Mẹ yêu các con theo cách của mẹ – nhưng không hiểu rằng có những yêu thương, nếu không đi kèm với sự thấu cảm, thì sẽ trở thành gông cùm.
Tháng thứ ba sau ngày dọn đi, Vân nhận được một bưu thiếp gửi từ nhà. Chữ của bố, ngắn gọn:
“Bố nhớ con. Mẹ cũng vậy, chỉ là mẹ không biết nói sao cho khéo. Về ăn bữa cơm, không ai nhắc đến tiền đâu.”
Cô nhìn tấm bưu thiếp rất lâu. Có lẽ cô sẽ về – nhưng không phải để chìa tiền hay xin lỗi. Mà là để nói: “Con cũng là một con người, có quyền giữ lấy những điều mình chọn.” Và hy vọng, trong mái nhà ấy, cuối cùng sẽ có một góc nhỏ dành cho cô – không vì trách nhiệm, không vì thương hại, chỉ vì yêu thương thực sự.